Khá nhiều đề tài về So sánh vẻ đẹp thiên nhiên và con người qua hai bài thơ Việt Bắc và Đây Thôn Vĩ Dạ của 2 nhà thơ nổi tiếng của Việt Nam là Tố Hữu và Hàn Mặc Tử. Hôm nay hãy cùng Massageishealthy phân tích đầy đủ nhất có thể nhé.
Nhắc đến Việt Bắc hay Đây thôn vĩ dạ hẳn là ai cũng từng ít nhất là nghe qua, do là hai bài thơ trong trương trình văn học phổ thông nên lại càng thêm gần gũi với các bạn học sinh.
Qua mỗi thời kỳ đều có những bức tranh mô tả về cuộc sống của con người trong thời đại đó bằng lời văn, lời thơ hay âm nhạc, tranh vẽ, đều mang màu sắc con người, dân tộc, quê hương.
Ở thời bình, con người lao động sản xuất, làm kinh tế thì có những bài hát về con người trong thời đại mới, đến với những năm chiến tranh bom đạn, những năm tháng được gọi với cái tên mang bao kỉ nệm “ngày xưa”, Việt Bắc và Đây thôn Vĩ Dạ là những tác phẩm văn thơ tiêu biểu để mô tả bức tranh thiên nhiên tươi đẹp, bình dị cùng con người thật thà, chất phát nơi đây.
Table of Contents
So sánh vẻ đẹp thiên nhiên và con người qua hai bài thơ Việt Bắc và Đây Thôn Vĩ Dạ
Click để hiển thị dàn ý chính bài viết
Và để hiểu sâu hơn về vẻ đẹp thiên nhiên cũng như con người người, bạn đọc hãy cùng Massageishealthy phân tích tìm hiểu so sánh vẻ đẹp thiên nhiên và con người qua hai bài thơ Việt Bắc và Đây Thôn Vĩ Dạ một cách chi tiết qua nhiều góc nhìn dưới đây.
Tố Hữu và tác phẩm Việt Bắc
Là một trong những nhà văn nhà thơ của Cách mạng, là tiếng thơ là nhà chiến sỹ trên mặt trận thơi văn, Tố Hữu, một nhà thơ cũng là người nắm giữ nhiều chức vụ quan trọng trong bộ máy nhà nước.
Ông dành phần lớn cuộc đời cho Cách mạng cũng như sự nghiệp thơ văn của mình với những bài thơ tiêu biểu như Từ ấy (1937 – 1946), Gió lộng (1955 – 1961), Ta với ta (1993 – 1999), Máu và hoa (1972 – 1977), Ra trận (1962 – 1972) và tác phẩm Việt Bắc (1947 – 1954) là một trong những bài thơ tiêu biểu như thế.
Nhà thơ Tố Hữu sinh ngày 04/10/1920, mất ngày 09/12/2002, tên thật là Nguyễn Kim Thành, quê ở xã Quảng Thọ, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế. Ông là nhà thơ xuất thân trong gia đình nhà nho nghèo yêu nước, có truyền thống nghệ thuật. Từ nhỏ ông đã chịu nhiều ảnh hưởng của dân ca xứ Huế cùng những giai đoạn tục ngữ ca dao xưa.
Nhà thơ Tố Hữu là nhà thơ đã sớm giác ngộ lý tưởng Cách mạng, ông đóng góp và cống hiến nhiều tác phẩm có giá trị cổ vũ tinh thần lớn cho các chiến sỹ cách mạng dân tộc.
Bài thơ Việt Bắc ra đời nhân sự kiện lịch sử khi Trung ương Đảng cùng chính phủ rời Việt Bắc về Hà Nội vào tháng 10 năm 1954, sau khi cuộc kháng chiến chống Pháp giành thắng lợi, nhà thơ Tố Hữu đã lấy cảm xúc từ đó mà viết nên bài thơ Việt bắc.
Bài thơ Việt bắc thuộc thể loại thơ trữ tình chính trị, mang âm hưởng nhẹ nhàng, tâm tình và đậm tình cảm, sự gắn bó thân thương với vùng đất Việt Bắc với Cách mạng.
Bài thơ gồm 150 dòng thơ, được chia thành 2 phần khắc họa hình ảnh chân thực về hình ảnh thiên nhiên cũng như con người những năm tháng chiến đấu tại Việt Bắc.
Tiếp đến là bài thơ của Hàn Mặc Tử, không phải là chiến đấu, cũng phải là tình yêu với mảnh đất những năm tháng dầm mưa dãi nắng gắn bó thân yêu, đó là tình yêu lứa đôi, là nét đẹp tự nhiên mộc mạc của một khung cảnh vườn nhà thôn quê, là con người.
Nhắc đến Hàn Mặc Tử, nhà văn Chế Lan Viên đã từng nói “Mai sau, những điều tầm thường hay mực thước sẽ biến đi và còn lại của thời kỳ này là chút gì đáng kể, đó là Hàn Mặc Tử…” cho thấy phần nào giá trị của nhà thơ họ Hàn, ông như là một điểm nhấn, dấu tích của văn học trong thời kỳ này vậy.
Tiểu sử về nhà thơ Hàn Mặc Tử khá đau buồn. Ông tên thật là Nguyễn Trọng Lý, sinh năm 1912 mất năm 1940, quê tại làng Mỹ Lệ, Võ Xá, Phong Lộc thuộc tỉnh Đồng Hới, nay là tỉnh Quảng Bình. Ông sinh ra trong gia đình viên chức nghèo, cha qua đời từ sớm, ông ở cùng mợ.
Từ nhỏ ông đã sống ở Quy Nhơn, sau đó có thời gian ông theo học trung học tại Huế, lớn lên ông làm công chức tại Bình Định, sau đó vào làm báo tại Sài Gòn. Đến năm 1936, ông trở về Quy Nhơn chữa bệnh nan y. Năm 1940 Hàn Mặc Tử qua đời do căn bệnh phong quái ác
Tuy cuộc đời ngắn ngủi với nhiều đau thương, u sầu nhưng ông vẫn mang trong mình tinh thần lạc quan cùng sự sáng tạo mạnh mẽ.
Ngay từ nhỏ ông đã bộc lộ nhiều bản tính thơ ca với nhiều bài thơ đặc sắc mang nhiều bút danh khác nhau. Giai đoạn đầu thơ ông mang hơi hướng thơ cổ Đường luật, sau đó chuyển sang khuynh hướng lãng mạn.
Khác với Việt Bắc của nhà thơ Tố Hữu, Bài thơ đây thôn vĩ dạ của nhà thơ Hàn Mặc Tử mang đến cho người đọc một hồn thơ nhẹ nhàng, một chút trong sáng tình yêu lứa đôi, một hồn thơ thương nhớ cất lên từ tình yêu thầm lặng.
Bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ được sáng tác năm 1938, ban đầu in trong tập “Thơ Điên”, sau đó được tác giả chuyển thành “Đau thương”. Với cảm hứng được lấy từ mối tình của nhà thơ với cô gái quê thôn Vĩ – một thôn nhỏ nằm bên cạnh dòng sông Hương thơ mộng trữ tình.
Không chỉ nhà văn Chế Lan Viên, trong thi nhân Việt Nam, nhà văn Hoài Thanh từng nêu quan điểm “Trước không có ai, sau không có ai, Hàn Mặc Tử xuất hiện như một ngôi sao chổi xoẹt qua bầu trời Việt Nam với cái đuôi rực rỡ của mình”
Cảm nhận vẻ đẹp thiên nhiên và con người trong Việt Bắc và Đây thôn vĩ dạ
Mỗi bài thơ là mỗi cảm nhận, là một vẻ đẹp con người, thiên nhiên, tình cảm khác nhau. Dưới cái nhìn trong trẻo, tự nhiên và có chút thơ mộng của các nhà thơ mà đã vẽ nên những bức tranh vô cùng sinh động và chan chứa tình cảm, tâm tư.
Cùng Massageishealthy phân tích và tìm hiểu cụ thể qua hai bài thơ đây thôn vĩ dạ và việt bắc nhé.
Vẻ đẹp thiên nhiên và con người trong Việt Bắc.
Qua sự hoài niệm, ký ức, nhà thơ Tố Hữu đã vẽ nên bức tranh thiên nhiên tứ bình của núi rừng Tây Bắc hiện lên thật sinh động và chân thực trong thơ
“Ta về mình có nhớ ta
Ta về ta nhớ những hoa cùng người
Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi
Đèo cao nắng ánh dao cài thắt lưng
Ngày xuân mơ nở trắng rừng…”
Bằng sự ướm hỏi chân thành và tinh tế, người ra đi đã thể hiện sự lưu luyến và nhớ nhung với kẻ ở lại một cách rất khéo léo. Với hình thức lối câu hỏi tu từ ở mỗi câu thơ, lời thơ là lời dãi bày đã được thể hiện đầy tâm tâm tình mà không cần lời đáp.
Những năm kháng chiến là những năm ở rừng, ở núi gian khổ chống Pháp, vậy nên chẳng còn xa lạ gì với hoa của núi rừng, ta nhớ hoa nhớ người chính là nhớ vẻ đẹp thiên nhiên của Việt Bắc và tình người ấm áp nơi đây.
Những câu tiếp theo của bài thơ là một loạt những hình ảnh gần gũi và thân thiết của đất trời Việt Bắc thân yêu. Một bức tranh tứ bình tuyệt đẹp với khung cảnh thiên nhiên thơ mộng được trải ra trước mắt người đọc. Đầu tiên là sắc xanh bạt ngàn của núi rừng khi Việt bắc vào đông.
Những ngọn đuốc tượng trưng sáng rực được hình thành bởi hoa chuối đỏ tươi trong cái nền không gian đẹp đẽ rừng xanh, vẻ đẹp và khí thế con người hiện lên vững chãi với “dao cài thắt lưng”
“Ve kêu rừng phách đổ vàng
Nhớ cô em gái hái măng một mình”
Tiếp đến là hình ảnh xuân về với màu xanh của cây cỏ hoa lá, màu trắng tinh khôi của hoa mơ hoa mận “nở trắng rừng”. Xuân qua hạ đến, mùa hạ ở Việt Bắc được tô điểm bởi tiếng ve râm ran nơi rừng phách đổ vàng. Hình ảnh thiếu nữ hiện lên gắn bó giao hòa với thiên nhiên cùng sự chăm chỉ hái măng một mình. Một hình ảnh Việt bắc vừa mang màu sắc hiện đại lại không bớt đi phần cổ điển.
Khép lại bức tranh tứ bình ấy chính là những đường nét về mùa thu nên thơ cùng tiếng hát chia tay giã từ bạn bè:
“Rừng thu trăng gọi hòa bình
Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung”
Bức tranh thiên nhiên đẹp xiết bao với ánh trăng thu được tô điểm thêm bằng không khí vui tươi hạnh phúc của hòa bình. Sự thân thương, gần gũi và mộc mạc của con người và thiên nhiên như đã hòa làm một. Vẻ đẹp con người hiện lên qua tiếng hát ngọt ngào đầy nghĩa tình với kháng chiến và cách mạng. Sự trong trẻo của giọng hát, sự thủy chung của đồng bào dân tộc.
Đây phải chăng là tình nghĩa mười lăm năm gắn bó mặn nồng, mười lăm năm “ân tình thủy chung” mà nhà thơ Tố Hữu muốn lưu lại, là lời ca tiếng hát tình cảm với thiên nhiên, con người mãi mãi không quên.
Tiếp đến với vẻ đẹp của thiên nhiên, con người, của tình yêu lứa đôi trong Đây thôn vĩ dạ
Vẻ đẹp thiên nhiên và con người trong Đây thôn vĩ Dạ
Cũng dùng phương pháp sử dụng câu hỏi tu từ ngay trong những đoạn thơ của mình để nói đến ngụ ý trách móc nhẹ nhàng:
“Sao anh không về chơi thôn vĩ
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền”
Chỉ là những câu thơ miêu tả một cách chân thực, mộc mạc và thân quen của làng quê Việt nhưng đã hiện lên một cách chân thực qua từng câu thơ, nó mang sự gần gũi, khơi dậy nỗi nhớ quê hương của người đọc nhất là những người con xa xứ.
Hàn Mặc Tử đã đưa người đọc vào bức tranh thôn quê của ông từ những cảnh vật giản dị nhất, đó là một miền quê nơi sông Hương thơ mộng và trữ tình.
Hiện lên trên cả là hình ảnh những hàng cau thẳng tắp vươn lên trong nắng sớm, tiếp đó là khu vườn mướt xanh được tác giả ví màu xanh như xanh của ngọc, đẹp đến mê lòng người.
Trong không gian bình dị ấy, vẻ đẹp của con người hiện lên quá đỗi mộc mạc với khuôn mặt chữ điền ẩn hiện xa xa sau những chiếc lá trúc.
Khung cảnh thôn Vĩ hiện lên ấm áp thân quen chỉ sau vài nét phác họa của người thi nhân. Vẻ đẹp thiên nhiên dung dị ẩn sau từng câu chữ tả cảnh như đang kể chuyện. Xa xa hơn chính là đất trời, là sông nước và gió mây
“Gió theo lối gió mây đường mây
Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay
Thuyền ai đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay”
Vẻ đẹp của thiên nhiên nhuốm màu tâm trạng của con người, như nhà thơ Nguyễn Du từng nói đến trong thơ văn của ông có câu
“Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu
Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”
Đúng như vậy, trong thơ Hàn Mặc Tử có chút gì đó là buồn thương, là xa cách, là chia ly. Gió và mây vốn xa nhau giờ đây lại như xa hơn bởi cách dùng từ độc đáo của ông.
“Gió theo lối gió mây đường mây”, tạo cho người đọc cảm giác cô lạnh, chia xa hay như trong tình yêu là duyên đã hết mỗi người một con đường.
Biện pháp nhân hóa được nhà thơ sử dụng tài tình với hình ảnh dòng nước “buồn thiu”. Tâm hồn con người đã thổi vào cảnh một sự luyến tiếc xa xăm, một nỗi nhớ u hoài không dứt.
Sự tương đồng và nét khác biệt giữa hai tác phẩm
Mỗi tác phẩm văn học là mỗi tâm tư, tình cảm mà tác giả muốn qua lời thơ để gửi gắm. Bài thơ Việt Bắc và Đây thôn Vĩ Dạ mỗi bài đều mang vẻ đẹp của thiên nhiên và con người một cách riêng độc đáo, tuy nhiên, với mỗi cảm hứng riêng thì hai tác phẩm lại chứa đựng những vẻ đẹp có phần giống nhau, với sự tương đồng và khác biệt rõ rệt được đưa ra dưới đây:
Sự tương đồng giữa hai bài thơ Việt Bắc và Đây thôn Vĩ Dạ
Cả hai bài thơ Việt Bắc và Đây thôn Vĩ Dạ đều mang màu sắc tâm trạng về khung cảnh sông nước quê
hương và thiên nhiên. Qua bút pháp điêu luyện đã chắp cánh và thổi hồn cho thiên nhiên hiện lên sinh động, chân thực và có chút thơ mộng. Cả hai tác phẩm đều thể hiện sự tài hoa trong ngòi bút của hai tác giả là Tố Hữu và Hàn Mặc Tử.
Sự khúc biệt trong Việt Bắc và Đây thôn Vĩ Dạ
Với bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ mang màu sắc chia ly, xa cách, tâm trạng nhớ nhung trong tình yêu. Còn với thơ Việt Bắc thể hiện nỗi nhớ da diết nhẹ nhàng của người đi kẻ ở lại sau mười lăm năm gắn bó qua việc khơi lại những kỉ niệm và kí ức trong quá trình gian khổ chống Pháp.
Lý giải về sự tương đồng cũng như khác biệt giữa hai tác phẩm
Cả hai bài thơ đều là những cây bút tài hoa, mang màu sắc thơ trữ tình, mặc dù với Tố Hữu đó là chất
trữ tình cách mạng, còn trong thơ Hàn Mặc Tử lại là chất trữ tình lãng mạng điển hình. Mỗi nhà thi nhân đều mang cảm xúc riêng với sự ảnh hưởng từ cảm hứng thời đại.
Đối với Đây thôn Vĩ Dạ cho bạn đọc thấy sự khắc khoải nhớ nhung khôn cùng mang màu sắc bi ai và chia ly. Đối Việt Bắc lại là thể hiện nghĩa tình gắn bó qua giọng thơ nhẹ nhàng, qua vẻ đẹp và những khung cảnh quen thuộc gần gũi của núi rừng Việt Bắc.
Có thể nói, Việt Bắc và Đây thôn Vĩ Dạ là hai tác phẩm thể hiện sâu sắc và rõ nét vẻ đẹp thiên nhiên và con người, thông qua đó cũng cho thấy sự tài hoa sáng tạo trong phong cách của hai nhà thơ.
Dù sống ở những thời đại khác nhau, với giai đoạn lịch sử cũng khác nhau, nhưng ở họ là sợi dây kết nối, là những cảm xúc bắt gặp về thiên nhiên và con người.
Qua bời viết trên đây, Massageishealthy hy vọng đã chia sẻ được với bạn đọc những thông tin bổ ích để phục vụ cho quá trình nghiên cứu và học tập của bản thân. Khi so sánh vẻ đẹp thiên nhiên và con người qua hai bài thơ Việt Bắc và Đây Thôn Vĩ Dạ, bạn đừng quên những kiến thức trên đây nhé.
Hãy tiếp tục đồng hành cùng Massageishealthy để hiểu hơn về văn thơ Việt Nam cũng như là mở rộng thêm nhiều kiến thức bổ ích trong cuộc sống.